تعیین شدت فرسایش با استفاده از مدل های fargas و blm مورد: حوضه ی آبخیز بندره مهدی نوجوان ، دکتر علی اصغر محمدی ، دکتر وحید غلامی

جغرافیا و توسعه شماره 29  زمستان 1391 وصول مقاله :  29/4/1390  تأیید نهایی :  27/4/1391                                                                                        صفحات : 130- 119     تعیین شدت فرسایش با استفاده از مدل­های fargas و blm مورد: حوضه ی آبخیز بندره   مهدی نوجوان [1]، دکتر علی اصغر محمدی [2]، دکتر وحید غلامی[3]     چکیده شناخت مناطق مختلف یک حوضه آبخیز (به عنوان یک واحد طبیعی برنامه ریزی) از نظر وقوع فرسایش و شدت آن همواره یکی از مهمترین اهداف کارشناسان منابع طبیعی بوده است. برای رسیدن به این هدف مدل­هایی به صورت تجربی ارائه شده­اند که هرکدام دارای نقاط قوت و ضعفی می باشند. از جمله مدل هایی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته­اند مدل های fargas و blm می باشند که در حوضه ی آبخیز بندره با سطحی معادل40/28 کیلومتر مربع واقع در استان آذربایجان غربی اجرا شده است. مدل fargas تنها دو عامل فرسایش پذیری نوع سنگ و تراکم زهکشی را در هر واحد سنگی در نظر می گیرد در حالی که مدل blm شامل هفت عامل فرسایش سطحی، لاشبرگ سطحی، پوشش سنگی سطح زمین، آثار تخریب در سطح زمین، فرسایش شیاری سطحی، آثار رسوبگذاری حاصل از جریان و توسعه ی فرسایش خندقی می باشد که برگرفته از تیپ های فرسایشی می باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی هریک از مدل های فوق در منطقه ی مورد مطالعه می باشد. نتایج حاصل از دو روش نشان داد دو کلاس فرسایش کم و متوسط در سطح حوضه وجود دارد، بطوری که در روش fargas و همکاران 72/9% از سطح حوضه دارای شدت فرسایش کم و 27/90% از حوضه دارای شدت فرسایش متوسط می باشد و در روش blm 63/50% از سطح حوضه ی دارای شدت فرسایش کم و 36/49% از سطح حوضه ی دارای شدت فرسایش متوسط می باشد. همچنین نتایج نشان داد در حدود 206/19% از سطح اراضی با شدت فرسایش کم و 64/54 از سطح اراضی با شدت فرسایش متوسط بوده، بنابراین 85/73% از سطح حوضه مورد مطالعه در روش fargas و blm دارای توافق با یکدیگر از نظر شدت فرسایش می باشند. [1]-دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران                                                                                 [email protected] [2]-دکتر آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران ( نویسنده مسؤول )                                                                [email protected] [3]-استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، گروه مرتع و آبخیزداری